Người đời nói rằng dưới một tảng đá ở đáy vực, trong sâu thẳm màu xanh lá cây là nơi ở của vị thần sông Ranh. Ông đã xây dựng cho mình một cung điện trong suốt bằng pha lê. Cá bơi vào vô số các cửa sổ của cung điện. Tảo trải thảm trên sàn đá bằng cẩm thạch. Từ cuộc sống ở vùng sâu, tối tăm, ảm đạm và hung dữ vị thần của sông Ranh trở thành một ông già râu bạc. Sát bên mép nước là một ngôi làng đánh cá. Bên bìa làng, trong một túp lều xiêu vẹo có một người đánh cá sống cùng đứa con gái có tên là Loreley.
Ai mà không biết người đẹp Loreley? Chỉ cần nàng buông mái tóc dài màu vàng óng, thì chúng sẽ che hết bọ quần áo rách rưới của mình: có vẻ như Nữ hoàng đã đến ở trong nhà của người ngư dân nghèo khó.
Vẻ đẹp của Loreley được lan ruyền khắp nơi. Thanh
niên từ các vùng lân cận tụ
tập trước cửa nhà cô. Người từ xa đến, chỉ để được xem mái tóc
vàng như lửa cháy ở trong túp lều
tối và được nghe thấy tiếng hát của Loreley. Cô gái biết rất nhiều bài hát hay. Cả thời tuổi thơ của cô trôi
đi bên bờ sông Ranh. Bởi thế mà người ta nghe thấy niềm vui của con sông trong những bài hát của cô, nghe thấy những trò đùa và tiếng reo của sóng.
Nhưng một hôm dưới một tảng đá trên bờ sông Ranh, Loreley
thấy một hiệp sĩ trẻ và không hề quen biết. Hiệp sĩ bị lạc trong rừng và đi ra bờ sông nghe thấy những âm thanh của sóng. Chàng trai nhìn thấy Loreley thì cảm thấy mình như hóa đá. Chàng
không thể hiểu được ai đang ở trước mặt mình: nàng
tiên cá hay cô tiên trong rừng. Chàng yêu Loreley từ cái
nhìn đầu tiên và cô cũng yêu chàng hiệp
sĩ.
Hôm đó người cha già đã
chờ đợi Loreley trong tuyệt vọng. Cô gái đã không trở về nhà. Hiệp
sĩ đã đưa cô về lâu đài Stahleck
của mình. Năm lần con đường
chạy quanh núi cao rồi hướng về lâu đài của hiệp sĩ. Tòa lâu đài ở trên đỉnh của ngọn núi cao ngất.
Loreley đứng trước gương, nhìn vào
gương mà không nhận ra mình. Cúi đầu, nghiêng vai rồi chau mày một cách nghiêm
túc và người đẹp ở trong gương, mặc áo quần lụa và nhung, lặp lại từng động
tác. Chàng hiệp sĩ mê mẩn những bài hát của Loreley. Chàng thường xuyên nói:
- Em hãy hát cho anh nghe một bài
hát đi em.
Tay trong tay họ đi bộ trong rừng. Mái
tóc vàng sáng Loreley tỏa sáng làm cho những cây thông đen như được nến thắp
sáng từ những giọt nhựa thông. Những chú hươu ghé sừng vào bụi. Và chúng đến gần
lại để nghe những bài hát của Loreley. Hiệp sĩ cười và siết tay cầm thanh kiếm
để có thể thể bảo vệ người yêu dấu khỏi thú dữ hoặc những tên cướp.
Còn bà mẹ của hiệp sĩ đang rất lo lắng trong ngôi tháp ảm đạm của
mình. Bà cảm thấy run rẩy ngay cả khi ngồi bên lò sưởi.
Những người đầy tớ chất thêm củi vào bếp lò. Những tia lửa
bắn tung tóe ra mà cũng không thể làm ấm
cho nữ bá tước già. Bà run lên vì giận dữ, bà căm thù đứa con gái của một ngư dân nghèo. Mái tóc của Loreley
vàng óng, nhưng không phải thứ vàng mà bà chủ của
tòa lâu đài yêu mến. Nếu thực sự là vàng
thì chỉ trong tiền đồng và vàng
thỏi. Còn ở đây – chẳng lẽ những bài hát là của hồi môn?
- Mẹ không còn gì để mà nói với con nữa, con trai ạ.
Con đã mang ai về nhà thế này? – người mẹ nói với chàng hiệp sĩ – con đã làm
hoen ố danh tiếng của dòng họ. Con đã quên mất rằng mình là dòng họ của vua. Mà
chẳng lẽ con chưa có ai để chọn nàng dâu hay sao chứ? Cô gái mà mẹ đã nhắm cho
con là một cô gái xinh đẹp và giàu có, lại là con gái của một hiệp sĩ danh
tiếng. Thế mà con lại chọn cho mình cô con gái của một người làm nghề đánh cá
nghèo xác nghèo xơ. Lời nguyền rủa của mẹ sẽ là món quà cưới cho con.
Chàng hiệp sĩ cúi đầu nghe những lời quở trách của mẹ.
Chàng yêu Loreley nhưng cũng không dám làm trái lời mẹ. Chàng sợ những lời
nguyền rủa của bà.
Còn nữ bá tước già không còn cảm thấy run khi ngồi bên
bếp lửa. Bà đã làm một việc không tốt và bây giờ đã cảm thấy nóng bừng.
Chàng hiệp sĩ nói với Loreley rằng phải đi săn mấy
hôm. Chàng cùng với những thợ săn của mình lên đường trong đêm. Loreley đứng
nhìn qua cửa sổ. Nàng vô cùng buồn bã và cảm nhận một điều gì đó không được tốt
lành. Bỗng cánh cửa mở ra từ từ, nữ bá tước già bước vào phòng của cô. Bà bước
đến và nói với Loreley:
- Con trai của ta đã lừa dối cô. Không phải nó đi săn
mà đến nhà cô dâu cùng mấy đứa bạn mang lễ cưới đến nhà cô dâu. Cô không có
việc gì ở trong nhà này nữa. Nếu cô muốn thì có thể ở lại dự đám cưới của nó.
Hãy xuống bếp giúp việc cho những người đầy tớ, những việc này thì chắc là cô
rất quen.
Loreley cảm thấy trời đất tối sầm. Nàng giật phăng
chiếc dây chuyền vàng, tháo nhẫn vứt xuống chân nữ bá tước rồi chạy khỏi cung
điện.
Suốt đêm nàng chạy trong khu rừng tối. Những con cú
kêu trong bóng đêm và nặng nề bay trên đầu cô. Tiếng thú dữ đang gào thét đâu
đây nhưng nàng không thấy sợ. Nàng chỉ sợ gặp lại chàng hiệp sĩ, chỉ sợ nhìn
thấy chàng với vẻ mặt hân hoan và tràn đầy hạnh phúc khi trở về từ nhà của cô
dâu sắp cưới. Chỉ đến khi ánh bình minh bắt đầu le lói thì nàng về đến ngôi
làng đánh cá của mình.
- Áo gấm, dây chuyền, nhẫn vàng ở
đâu hết rồi em? Sao không đến làm dâu nhà bá tước?
Suốt ngày Loreley đi thơ thẩn trong rừng còn khi đêm xuống
cô ra bờ sông Ranh, nơi ngày trước cô đã gặp chàng hiệp sĩ. Và nàng quyết định
tự tử: nhảy xuống vực sâu.
Ánh trăng hờ hững treo trên cao, mặt nước sông dịu êm
và tĩnh lặng. Nhưng đột nhiên nổi sóng. Từ dưới đáy sâu vị thần của sông Ranh
nhô lên chầm chậm. Ngài nhô mái đầu và bờ vai lên khỏi mặt nước. Vương miện pha
lê ngời sáng dưới ánh trăng. Mái tóc dài màu xanh có rong tảo bám vào. Những vỏ
sò bám vào vai. Còn bộ râu lấp lánh ngời ánh bạc.
Loreley bình tĩnh nhìn vị thần. Lúc này đối với nàng
không có gì phải sợ cả. Điều đáng sợ nhất đã từng xảy ra với nàng. Thấy vậy, vị
thần của sông Ranh lên tiếng:
- Ta biết rằng người ta đã xúc phạm con. Nhưng họ đã
từng xúc phạm đến ta cũng không hề ít hơn. Con hãy nghe đây. Ta từng cai quản
cả xứ này. Mọi người luôn đến với ta để nhờ việc này việc nọ. Họ ném những vật
quí giá, những đồng tiền vàng và họ cầu nguyện để ta ban ơn, để ta cho những mẻ
lưới luôn đầy cá. Nhưng rồi ngày tháng trôi qua, tất cả đã quên ta. Vô tình họ
đã lấy đi ở ta vinh quang và sức mạnh. Nếu con bằng lòng ta sẽ cùng với con sẽ
trả thù những người trần. Ta sẽ tiếp thêm sức mạnh thần tiên cho những bài hát
của con. Nhưng con phải nhớ rằng không được cho phép lòng thương hại tồn tại
trong trái tim của con. Nếu con rơi dòng lệ thì con phải chết.
Và Loreley đáp:
- Vâng, con đồng ý.
Bờ vai của vị thần rung lên, một con sóng thật lớn
trào dâng cuốn lấy Loreley rồi đưa nàng lên đỉnh của vách đá cao chót vót. Khi
con sóng giảm đi, vị thần liền chui xuống vực. Ở dưới đó vị thần này thường gây
ra tai nạn chết chóc cho những kẻ đi trên sông.
Khắp nước Đức loan đi một tin đồn: cô con gái Loreley
của một ngư dân đã trở thành một cô tiên ác độc. Cứ mỗi buổi hoàng hôn nàng
ngồi trên vách đá cao chót vót và chải mái tóc vàng. Mái tóc này cháy lên như
ngọn lửa vào mỗi buổi hoàng hôn.
Mỗi người đều nghe ra
trong những câu hát của nàng một điều gì mà tâm hồn đang khao khát. Những bài
hát của Loreley luôn mang về cái chết. Giọng hát của nàng bỏ bùa mê rồi sau đó
dẫn người ta đi về vòng nước xoáy. Hãy rời khỏi nơi này, những ngư dân! Hãy coi
chừng, vận động viên bơi lội. Nếu bạn nghe được bài hát của tiên – nghĩa là bạn
phải chết! Người đánh cá buông mái chèo để cho chiếc thuyền trôi theo dòng nước.
Người này quên hết mọi sự trên đời, để cho lời ca làm phép thuật, ngước mắt
nhìn Loreley. Dòng nước xoáy cuốn lấy con thuyền. Không có gì cứu nổi!
Chàng hiệp sĩ trở về từ nhà cô dâu,
không còn thấy Loreley đã vô cùng buồn bã. Mệt mỏi vì những bữa tiệc, chàng cảm
thấy ghét cả cái tên của cô dâu con nhà quyền quí. Chàng đi thơ thẩn trong gian
phòng tối và nhớ lại: nàng đã từng soi gương này, đã từng đứng bên cửa sổ này,
từng bị ngã nơi này và chàng đã nắm lấy bàn tay…
- Tại sao mẹ lại đuổi nàng đi đâu? –
chàng trai nói với nữ bá tước già nua đang ngồi bên lò sưởi nhưng bà đã không
còn nghe thấy gì.
Thế rồi chàng cất bước đi xa. Rất nhiều năm chàng chu
du khắp mọi chốn nhưng một nỗi buồn trong lòng không thể nguôi ngoai.
Chàng quay trở về. Bà mẹ già của chàng đã chết. Tòa
lâu đài giờ vắng tanh, cây cỏ mọc um tùm.
Khắp vùng sông Ranh chàng nghe tin đồn về một phù thủy
có mái tóc vàng ngự trên vách đá. Chàng cảm thấy tuyệt vọng, giận dữ và trở nên
điên cuồng. Chàng mang gươm lao vào những ai gọi nàng Loreley của chàng là phù
thủy.
Chàng sai những đầy tớ chuẩn bị ngựa để chàng ra đi.
Chàng phóng ngựa đến bờ sông Ranh. Nhưng không một ai đồng ý chở chàng đến vách
đá Loreley. Chàng hứa sẽ cho họ tất cả tài sản, tất cả những gì mà chàng có.
Chàng ném cho những người đánh cá bị tiền rồi lấy một con thuyền của họ tự chèo
đi. Chàng cố hết sức để chèo thật nhanh. Chàng đã nghe tiếng hát của Loreley
vang lên…
Chàng ngỡ như con thuyền của mình đang bơi giữa không
trung. Không phải những con sóng mà là tiếng hát của Loreley đang vây quanh.
Không phải không khí, không phải gió mà là tiếng hát và mái tóc vàng.
-
Loreley! – chàng hiệp sĩ kêu lên.
Trong
phút chốc, dòng nước xoáy làm lật con thuyền và xô mạnh vào vách đá.
Thế
rồi bốn phía lặng im. Loreley nhìn thấy chàng hiệp sĩ đang chìm dần và nàng
thấy chàng không hề bám vào con thuyền. Một dòng lệ trào ra từ khóe mắt nàng.
Nàng nghĩ rằng phải cứu chàng. Nàng đưa bàn tay của mình xuống dòng sông. Từ
vách đá xuống thấp hơn, thấp hơn rồi nàng đã ngã xuống từ vách đá. Mái tóc vàng
của nàng bồng bềnh trên sóng nước và cả hai cùng biến mất.
Khi
đó từ dưới đáy vực có tiếng vang lên rất mạnh. Người đời nói rằng đó là cung
điện bằng pha lê của vị thần kia sụp đổ. Kể từ ngày đó không còn ai còn nhìn
thấy vị thần kia nữa. Những người dân sống bên sông Ranh từ lâu đã không còn
nhớ tới ông.
Nhưng
Loreley thì người đời không thể nào quên. Mãi mãi còn đây câu chuyện sống động
về mái tóc vàng, về những bài hát diệu huyền và số phận nghiệt ngã. Người ta kể
rằng bây giờ đôi khi vẫn thấy nàng Loreley trong buổi hoàng hôn ngồi trên vách
đá chải mái tóc vàng. Thân thể của nàng trong suốt và giọng hát vẫn còn văng
vẳng đâu đây. Vách đá này được người đời gọi là vách đá Loreley.
Câu
chuyện cổ của nước Đức trên đây kể về cô gái có tên là Loreley. Nàng ngồi trên
vách đá hát hay đến nỗi những người lái tàu bè đi qua đây vì mê giọng hát mà
quên hết việc của mình để tàu thuyền đâm vào vách đá. Câu chuyện đau buồn này
xuất phát từ một thực tế có thật. Ở nơi mà dòng nước của sông Ranh có vẻ rất
yên lặng kia lại cực kỳ nguy hiểm. Vách đá cao 132 mét nằm giữa hai thị trấn Bacharach và Sankt Goarshausen là nơi thường xuyên xảy ra
tai nạn. Rất nhiều thủy thủ đã bị chết ở đây. Thủ phạm của những tai nạn này được
cho là Loreley. Câu chuyện này cũng là nguồn cảm hứng cho các nhà thơ và họa
sĩ. Nhà thơ Heinrich Heine đã viết bài thơ “Loreley” nổi tiếng. Bài
thơ này cũng đã được dịch ra tiếng Việt.
Die Lorelei
Ich weiss nicht, was soll es bedeuten,
Dass ich so traurig bin,
Ein Märchen aus uralten Zeiten,
Das kommt mir nicht aus dem Sinn.
Die Luft ist kühl und es dunkelt,
Und ruhig fliesst der Rhein;
Der Gipfel des Berges funkelt,
Im Abendsonnenschein.
Die schönste Jungfrau sitzet
Dort oben wunderbar,
Ihr gold’nes Geschmeide blitzet,
Sie kämmt ihr goldenes Haar,
Sie kämmt es mit goldenem Kamme,
Und singt ein Lied dabei;
Das hat eine wundersame,
Gewalt’ge Melodei.
Den Schiffer im kleinen Schiffe,
Ergreift es mit wildem Weh;
Er schaut nicht die Felsenriffe,
Er schaut nur hinauf in die Höh’.
Ich glaube, die Wellen verschlingen
Am Ende Schiffer und Kahn,
Und das hat mit ihrem Singen,
Die Loreley getan.
Die Lorelei
Ich weiss nicht, was soll es bedeuten,
Dass ich so traurig bin,
Ein Märchen aus uralten Zeiten,
Das kommt mir nicht aus dem Sinn.
Die Luft ist kühl und es dunkelt,
Und ruhig fliesst der Rhein;
Der Gipfel des Berges funkelt,
Im Abendsonnenschein.
Die schönste Jungfrau sitzet
Dort oben wunderbar,
Ihr gold’nes Geschmeide blitzet,
Sie kämmt ihr goldenes Haar,
Sie kämmt es mit goldenem Kamme,
Und singt ein Lied dabei;
Das hat eine wundersame,
Gewalt’ge Melodei.
Den Schiffer im kleinen Schiffe,
Ergreift es mit wildem Weh;
Er schaut nicht die Felsenriffe,
Er schaut nur hinauf in die Höh’.
Ich glaube, die Wellen verschlingen
Am Ende Schiffer und Kahn,
Und das hat mit ihrem Singen,
Die Loreley getan.
NÀNG TIÊN LÔRƠLÂY
Không hiểu được vì đâu
Mà lòng tôi buồn bã
Câu chuyện từ thời cổ
Cứ vương vấn trong đầu.
Sông Ranh trôi lững lờ
Đêm sắp buông, trời lạnh
Trên núi cao lấp lánh
Ánh nắng buổi chiều tà.
Cô gái đẹp tuyệt trần
Đang ngồi trên mỏm đá
Mái tóc nàng óng ả
Dưới chiếc lược màu vàng.
Vừa chải vừa cất lên
Một khúc ca tình tứ
Giai điệu này quyến rũ
Khiến lòng người xốn xang.
Người trên những chiếc thuyền
Thấy cõi lòng đau khổ
Quên đá ngầm hiểm trở
Chỉ ngước mắt nhìn lên.
Tôi nghĩ những người này
Và bao người đã chết
Chỉ vì mê câu hát
Của nàng Lôrơlây.
Và ban nhạc Scorpions sáng tác bài Lorelei cũng nổi tiếng không kém. Chúng tôi dịch nghĩa phần lời bài hát này vì chưa có ai dịch ra tiếng Việt:
LORELEI
There was a time when we sailed on together
Once had a dream that we shared on the way
There was a place where we used to seek shelter
I never knew the pain of the price I would pay
You led me on with a cloak and a dagger
And I didn't know you had made other plans
You had me believe we were meant for forever
I really thought my heart would be safe in your hands
Lorelei
My ship has passed you by
And though you promised me to show the way
You led me astray
You were my Lorelei
What kind of fool was I
Cause I believed in every word you said
And now I wonder why
Lorelei
There was a time when we held one another
Bearing our souls in the light of the flame
Those were the days now I've lost my illusions
Sometimes I wake in the night and I call out your name
Lorelei
My ship has passed you by
And though you promised me to show the way
You led me astray
You were my Lorelei
What kind of fool was I
Cause I believed in every word you said
And now I wonder why
Lorelei
Now there's a light that shines on the river
Blinding my eyes from so far away
Shot through the heart but now I know better
As hard as it is to resist the song that you play
LORELEI
Từng có một thời gian chúng ta đi chung trên một con thuyền
Cùng chia sẻ chung một giấc mơ khắp mọi nẻo
Có một nơi chốn mà ta đã tìm nơi trú ẩn chung
Anh chưa bao giờ biết nỗi đau của cái giá mà anh phải trả.
Em đã lừa anh với con dao giấu trong chiếc áo choàng
Mà anh không biết rằng em đã có những chương trình khác
Em làm cho anh tin rằng ta sẽ bên nhau muôn đời muôn kiếp
Và con tim anh trong tay em sẽ mãi mãi vẹn nguyên.
Lorelei
Con tàu của anh đã từng đi ngang qua em đấy
Mặc dù em từng hứa rằng sẽ chỉ đường anh
Và em đã chỉ cho anh lạc lối
Em đã từng là người yêu dấu của anh
Thế mà hóa ra anh đã dại dột vô cùng
Bởi vì anh vẫn tin mỗi lời em nói
Và bây giờ ngạc nhiên, vì sao anh tự hỏi
Lorelei
Đã từng có một thời ôm ấp chúng mình
Mở lòng cho nhau trong sáng bừng ngọn lửa
Từng có một thời, nhưng giờ đây không còn nữa
Đôi khi anh thức giấc trong đêm tối gọi tên em…
Lorelei
Con tàu của anh đã từng đi ngang qua em đấy
Mặc dù em từng hứa rằng sẽ chỉ đường anh
Và em đã chỉ cho anh lạc lối
Em đã từng là người yêu dấu của anh
Thế mà hóa ra anh đã dại dột vô cùng
Bởi vì anh vẫn tin mỗi lời em nói
Và bây giờ ngạc nhiên, vì sao anh tự hỏi
Lorelei
Bây giờ trên dòng sông có ánh sáng chiếu lên
Làm cho mắt anh mù, dù từ nơi xa lắm
Phát súng bắn vào tim nhưng anh dễ dàng cảm nhận
Rằng thật khó vô cùng mà tránh được bài hát của em
Lorelei
Bài đăng
0 nhận xét:
Đăng nhận xét